Anh xâm chiếm Afghanistan Chiến_tranh_Afghanistan-Anh_thứ_nhất

Tiến vào Afghanistan

Bài chi tiết: Trận chiến Ghazni
Sir – I – Khajur ở đèo Bolan, 1839

"Quân đội Ấn Độ" gồm 21.000 quân Anh và quân Ấn Độ, dưới sự chỉ huy của John Keane, Nam tước thứ nhất của Keane (sau đó được thay thế bởi Sir Willoughby Cotton và sau đó là William Elphinstone) khởi hành từ Punjab vào tháng 12 năm 1838. Cùng với họ là William Hay Macnaghten, người từng đứng đầu Chính phủ Calcutta, người được chọn làm đại diện chính của Anh tại Kabul. Đạo quân có một đoàn tàu khổng lồ gồm 38.000 thường dân đi theo và 30.000 con lạc đà và thêm một đàn gia súc lớn. Người Anh xem cuộc chiến như một cuộc dạo chơi - có trung đoàn lấy theo một bầy cáo, một trung đoàn khác lại mang theo hai con lạc đà mang đầy thuốc lá, các sĩ quan cấp thấp được mang theo tới 40 người hầu trong khi một sĩ quan cao cấp cần 60 con lạc đà để mang theo các đồ đạc cá nhân.[23]

Trận mở màn trên con đường hẹp phía trên Siri Bolan từ bức họa của James Atkinson, Sketches in Afghanistan

Đến cuối tháng 3 năm 1839, các lực lượng Anh đã vượt qua đèo Bolan, đến thành phố Quetta phía nam Afghanistan và bắt đầu hành quân đến Kabul. Họ tiến qua địa hình gồ ghề, băng qua các sa mạc và những ngọn đèo cao 4.000 mét, nhưng đã tiến quân tốt và cuối cùng đã dựng trại tại Kandahar vào ngày 25 tháng 4 năm 1839. Sau khi đến Kandahar, Keane quyết định chờ đợi mùa màng chín trước khi nối lại cuộc hành quân của mình. Vì vậy phải đến ngày 27 tháng 6, Đại quân Ấn Độ mới hành quân trở lại.[24] Keane đã để lại những phương tiện bao vây ở Kandahar, hóa ra đó là một sai lầm khi ông phát hiện ra rằng các bức tường của pháo đài Ghazni mạnh hơn mong đợi.[24] Một kẻ phản bội, Abdul Rashing Khan, cháu trai của Dost Mohammad Khan, đã thông báo cho người Anh rằng một trong những cánh cổng của pháo đài đang bị hư hỏng và có thể bị nổ tung với một ít thuốc súng.[24] Trước pháo đài, người Anh đã bị tấn công bởi một lực lượng của bộ lạc Ghilji đang chiến đấu dưới ngọn cờ thánh chiến, những người đang tuyệt vọng để giết farangis, một thuật ngữ của người Pashtun để chỉ người Anh và bị đánh bại.[25] Người Anh đã bắt năm mươi tù nhân đưa đến trước Shuja, một trong số họ đã đâm chết một mục sư bằng một con dao giấu trong người.[25] Shuja đã đem tất cả họ chặt đầu. Sir John Kaye trong lịch sử chiến tranh chính thức của mình đã viết về hành động "man rợ bừa bãi" này, "tiếng khóc the thé" của những người Ghazi sẽ được nhớ đến như là "lời than khóc tang thương" của chính sách "tội loi" của chính phủ ".[25]

Vào ngày 23 tháng 7 năm 1839, trong một cuộc tấn công bất ngờ, các lực lượng do Anh lãnh đạo đã chiếm được pháo đài Ghazni, nhìn ra một đồng bằng dẫn về phía đông vào Khyber Pakhtunkhwa.[26] Quân đội Anh đã thổi tung một cổng thành và hành quân vào thành phố trong tâm trạng phấn khích. Khi chiếm pháo đài này, họ mất 200 người do thiệt mạng và bị thương trong khi người Afghanistan mất gần 500 người. 1.600 người Afghanistan đã bị bắt làm tù binh với một số không rõ bị thương. Ghazni được cung cấp chu đáo, là bàn đạp cho những bước tiến lớn dễ dàng sau này.

Sau đó, người Anh đã giành được chiến thắng quyết định trước quân đội của Dost Mohammad do một trong những người con trai của ông lãnh đạo. Vào tháng 8 năm 1839, sau ba mươi năm, Shuja lại được lên ngôi ở Kabul. Shuja ngay lập tức nổi tiếng về sự tàn ác bằng cách tìm cách trả thù tất cả những ai vượt quá giới hạn của ông ta khi anh ta coi người của mình là "những con chó" cần được dạy để tuân theo chủ của chúng.[27]

Qalat/Kalat

Bài chi tiết: Kalat, Pakistan

Vào ngày 13 tháng 11 năm 1839, khi đang trên đường đến Ấn Độ, một đơn vị Bombay của Quân đội Ấn-Anh đã tấn công pháo đài bộ lạc Baloch của Kalat[28] do các bộ lạc Baloch đã quấy rối và tấn công các đoàn xe của Anh trong thời gian di chuyển về phía đèo Bolan.

Chiến tranh du kích

Dost Mohammad đã tiến hành một cuộc chiến tranh du kích và bị đánh bại trong mọi cuộc giao tranh mà ông đã chiến đấu nhưng đã chế giễu Macnaughten trong một lá thư với sự kiêu hãnh: "Tôi giống như một cái thìa gỗ. Bạn có thể ném tôi tứ tung đủ chỗ nhưng tôi sẽ không bị tổn thương".[29] Dost Mohammad đã chạy trốn cùng với những người trung thành của mình qua các con đường độc đạo đến Bamyan và cuối cùng đến Bukhara. Nasrullah Khan, emir của Bukhara đã vi phạm quy tắc truyền thống của lòng hiếu khách bằng cách ném Dost Mohammad vào ngục tối, nơi ông ở cùng với Đại tá Charles Stoddart.[29] Stoddard đã được gửi đến Bukhara để ký một hiệp ước hữu nghị và sắp xếp một khoản trợ cấp để giữ Bukhara trong phạm vi ảnh hưởng của Anh, nhưng bị đưa vào ngục tối vì người Anh không đưa cho ông ta một khoản hối lộ đủ lớn.[29] Không giống như Stoddart, Dost Mohammad đã trốn thoát khỏi ngục tối vào tháng 8 năm 1840 và trốn về phía nam tới Afghanistan.[29]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến_tranh_Afghanistan-Anh_thứ_nhất http://books.google.com/books?id=fqRFCkpTdUcC&lpg=... http://hansard.millbanksystems.com/lords/1839/mar/... http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@f... http://www.gutenberg.org/cache/epub/8428/pg8428-im... http://iranicaonline.org/articles/anglo-afghan-rel... http://iranicaonline.org/articles/anglo-afghan-war... http://www.wdl.org/en/item/14410/ http://countrystudies.us/afghanistan/13.htm https://books.google.com/books?id=RX52MsrFdl4C https://books.google.com/books?id=YnYIAAAAQAAJ&pg=...